جهانی شدن
آیا جهانی شدن چیزی مثل اینترنت است که در حال نفوذ به همه جاست؟ نه؟ پس جهانی شدن چیست؟ چرا نظرات موافق و مخالف زیادی پیرامون جهانی شدن وجود دارد؟
جهانی شدن به چه معناست؟
«آنتونی گیدنز»-جامعه شناس- جهانی شدن را اینگونه تعریف می‌کند: «جهانی شدن به معنای گسترش روابط اجتماعی و اقتصادی در سراسر جهان است. در یک نظام جهانی، جنبههای متعددی از زندگی مردم از سازمان‌ها و شبکه‌های اجتماعی تأثیر می‌پذیرند که هزاران کیلومتر از آن دورتر هستند؛ در این وضعیت جهان را باید به عنوان یک نظام واحد قلمداد کرد».
جهانی شدن به معنای ایجاد فرا ملیت‌ها است. از نظر اقتصادی در روند جهانی شدن شرکت‌های بزرگ از منطقه تأسیس خود جدا می‌شوند و کالاهای خود را در تمام جهان تولید کرده و می‌فرشند. البته نباید توجه نمود که جهانی شدن فقط شامل جنبههای اقتصادی نیست.
مزایای جهانی شدن چیست؟
جواب بسیار ساده است. در بحث اقتصادی، پول و در بحث سیاسی، قدرت. برای درک بهتر مزایای اقتصادی جهانی شدن، تصور کنید که شما مسئولیت اداره کارخانه‌ای را بر عهده دارید. اینکه کارخانه شما چه چیزی تولید می‌کند تفاوت چندانی ندارد ولی از آنجایی که امروزه همه تلوزیون نگاه می‌کنند، شاید بهتر باشد که تولید کننده تلوزیون باشید. شما در ژاپن شروع به تولید تلوزیون کرده‌اید اما در ژاپن دیگر کسی نمانده که تلوزیون نداشته باشد و در عین حال قدرت‌های بزرگ الکترونیک هم به شما اجازه ورود به بازار اشباه شده ژاپن را نمی‌دهند. لذا احتیاج خواهید داشت برای بالا بردن فروش خود بازار‌های جدیدی ایجاد کنید و چه بازاری بهتر از کشور در حال توسعه‌ای مانند ایران؟
در ابتدا برای ارزیابی بازار، 1000 دستگاه از تلوزیون‌های خود را به ایران وارد می‌کنید و فروش خوبی هم دارید اما به هر حال شما بدنبال حداکثر سود هستید و بهترین روش رسیدن به سود بیشتر، پایین آوردن هزینه‌ها است. برای این منظور تصمیم می‌گیرید دستمزدی کمتری به کارگران بدهید اما در ژاپن اتحادیه‌های کارگری اجازه این کار را به شما نخواهند داد. از طرف دیگر در بدنه تلوزیون شما از پلاستیک استفاده بسیاری می‌شود اما بدلیل اینکه در ژاپن صنایع نفت و پتروشیمی چندانی وجود ندارد، قیمت پلاستیک در کشور بالاست. در عین حال هزینه گمرکی ورود پلاستیک به ژاپن نیز بالاست زیرا دولت می‌خواهد از خروج پول از ژاپن جلوگیری کند. اینجاست که یک راه حل درخشان برای پایین آوردن هزینه‌های تولید (اعم از حقوق کارگران و مواد اولیه) و راحت‌تر و ارزان‌تر کردن حمل و نقل تلوزیون تولید شما تا ایران به ذهن‌تان می‌رسد: جهانی شدن!
در اولین قدم خط تولید خود را از ژاپن به کشوری مثل نپال انتقال می‌دهید. نپال به ایران نزدیک‌تر است (و این یعنی پول حمل و نقل کمتری می‌پردازید: سود بیشتر) و در عین حال اتحادیه‌های کارگری هم در این کشور وجود ندارد. در نپال پرداخت یک دهم حقوق یک کار گر ژاپنی کافیست تا هر روز هزاران نفر برای استخدام جلوی کارخانه شما صف بکشند. از آنجا که نپال دارای قدرت سیاسی قدرتمندی نیست پس دیگر نیاز به پرداخت هزینه گمرکی نیز نخواهید بود و ...
معایب جهانی شدن چیست؟
گاهی با اعتراضاتی پیرامون جهانی شدن مواجه می‌شویم. کمی عجیب نیست؟ چه اشکالی دارد شما بتوانید در جایی تولید کنید که ارزان‌تر است؟ جواب ساده است: هیچ اشکالی ندارد ولی به شرطی که شما دارای حداقل یک کارخانه، پول کافی برای صادرات محصول و پول کافی برای تأسیس شعبه‌های خود در دیگر کشور‌ها باشید!
معترضین به روند جهانی شدن به جنبههای مختلفی از آن اعتراض دارند. آنها در جنبه اقتصادی معتقد هستند که جهانی‌سازی، صنایع کوچک را زیر پاهای قدرتمند خود له می‌کند. فرض کنید همین امروز مک دونالد آمریکایی اجازه بیابد همبرگر‌های یک دلاری مشهور خود را در زیباترین، مجهزترین و پرسرمایه‌ترین رستوران‌های ایران بفروشد. اگر شما یک ساندویچ فروشی معتبر در تهران را اداره می‌کردید چه نظری داشتید؟!
منبع: www.jadi.net تهیه: گروه مقالات نشریه . پروتو ملت. (1384). نشریه داخلی بانک ملت. سال اول، پیش شماره 8. صص30-32.
